Full resolution (JPEG) - On this page / på denna sida - II. Ciała niebieskie, zwłaszcza ziemia, jako siedlisko istot żywych
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
Below is the raw OCR text
from the above scanned image.
Do you see an error? Proofread the page now!
Här nedan syns maskintolkade texten från faksimilbilden ovan.
Ser du något fel? Korrekturläs sidan nu!
This page has never been proofread. / Denna sida har aldrig korrekturlästs.
42
Idee jego rozwinęli później Pouillet i Tyndall. Teoryę ich
zowią teoryą „cieplarnianą“, przyjmują oni bowiem, że atmo-
sfera działa tu tak samo jak szkła w cieplarni. Szkło prze-
puszcza tzw. jasne ciepło to jest ciepło promieni, widzialnych
dla o k a; natomiast nie przepuszcza ciepła ciemnego np. takiego,
jakie wydziela np. piec kaflowy lub rozgrzana massa ziemi.
Ciepło słoneczne jest przeważnie jasne, przenika zatem przez
szkło do cieplarni i rozgrzewa ziemię. Natomiast promienio-
wanie ziemi jest ciemne i nie może przenikać przez szkło,
które zatem chroni od utraty ciepła, jak paltot chroni ciało od
zbytniego wypromieniowania. Longby dokonał próby ze skrzy-
nią, którą dla uniknienia utraty ciepła szczelnie ze wszystkich
stron watą opakował, zaś jedną do słońca zwróconą ścianę
podwój nem szkłem nakrył. Temperatura w skrzyni podniosła
się do 113° podczas gdy temperatura w cieniu wynosiła 14°
do 15". Próba ta była wykonana na szczycie Pikes Peak
(wysokość 4200 m.) w Kolorado dnia 9 września 1881 roku
0 godzinie 1 m. 40 popołudniu, a zatem podczas bardzo sil-
nego promieniowania słońca.
Fourier i Pouillet przyjęli tedy, że atmosfera otaczająca
ziemię co do przepuszczalności ciepła zachowuje się jak szkło.
Tyndall później pogląd ten potwierdził. Tę własność swą po-
wietrze zawdzięcza parze wodnej, znajdującej się w niewielkiej
ilości, kwasowi węglowemu jakoteż ozonowi i węglowodorom.
Te ostatnie dwa ciała znajdują się w tak małej ilości, że nie
można ich jeszcze w rachunku uwzględnić.
W ostatnich czasach przeprowadzono bardzo staranne
badania nad przepuszczalnością cieplną kwasu węglowego
1 pary wodnej. Z tych danych obrachowałem, że gdyby cała
zawartość kwasu węglowego wynosi ona zaledwie 0,03 pro-
centy objętościowe — zniknęła z powietrza temperatura po-
wierzchni ziemskiej spadłaby o 21°. To obniżenie temperatury
zmniejszyłoby ilość pary wodnej w powietrzu, przez co nastą-
piłby dalszy prawie równie wielki spadek temperatury. Jak
widzimy z tego przykładu, już stosunkowo małe zmiany w skła-
dzie powietrza bardzo wielki wpływ mieć mogą. Zmniejszenie
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
