Nutrices & parvuli. | parum miseriæ adaugent circumstantiæ omnium calamitatum, nutrices & parvuli, |
| senes & infirmi, aut ardor intensus, vel frigus horrendum, caligo densata, glacies |
Senes et infirmi. | rupta, hostis immitis & crudelis, aut incidere inter bestias, aut cavernas, aut præcipitio, |
Paci melius in tempore consulendum. | vel suffocatione, & his, ac similibus perire malis, vel longo livore præter |
| famem, sitim, languorem, & vulnera excogitatis. |
| |
| |
| |
| De cuniculis cognoscendis, ac restringendis. |
| |
| CAP. XVIII. |
| |
Incautus et dormiens facile defraudatur. | RATIO agendorum cuniculorum brevis, & tuta videtur, |
| ne hostis aliquid præparet ex adverso, sed incautus, & dormiens |
| facile defraudetur. Attamen diligentissime caveri solet, |
Vnus introitus sed cuniculi multi. | ne insidiæ propter terræ egestionem, & sonum suffodientium, |
| ac strepitum sabrorum deprehendantur. Vnus quidem |
| introitus esse consuevit, sed cuniculi variantur hincinde |
Saxa latentia. | in terra per vias diversas: quia subterraneum opus, ob |
Fossores minerarum peritiores. | latentia saxa, vix fieri potest directo ordine, quemadmodum |
| fossores mineralium antrorum in Septentrionem peroptime |
Effœminati nihil valent. | cavere norunt. Ideoque ad arduum facinus perpetrandum ipsi præcipue, quia |
| audaciores, & peritiores sunt, ad hoc opus deputantur, vbi molles, vel tædio laboris, |
| vel affectu mulierum domi relictarum instabiles, & perfidi reperiuntur. Sed |
| talium exigua vis est, tanquam fraudulenter agentium: quibus & ipsa fortuna adversatur, |
Milites fortissimi præferendi. | vbi fortissimi milites attenti fuerint, & concordes: tales tamen fossas vix |
| faciunt, si machinis, bombardis, veltis, arietibus, testudinibus, harpaginibus, |
Instrumenta obsidionum. | & scalis irruptiones efficere possunt: sin minus, tunc subterraneos dolos, fallacesque |
| recessus pro diversitate ingeniorum effodiunt, & incurvant, vt mœnia, muros, turresque |
Cautela obsessorum. | deiiciant præcipiti casu. Veruntamen ne soli videantur hoc impune facere, solent |
| obsessi super aggeres militaria tympana, ac pisa, seu globulos rotundos desuper |
Signa subterraneæ effossionis. | eminentius apponere, vt minimo, levissimoque subterraneo motu cunctis pateat, |
| quod subtus, vel non longe abinde dolosi sint effossores: contra quos illico oblique |
Remedia. | fodientes, e periculo se liberant, vel hostem inventum interimunt, vel interimuntur. |
| Quandoque etiam retrofugiunt, vt insidiis structis in lateralibus cavernis |
| facilius |
| |