Full resolution (JPEG) - On this page / på denna sida - Liber Sextus. De Mineris & Metallis - Cap. VII. De distinctione fusilium Metallorum - Cap. VIII. Adhuc de eisdem Metallis - Cap. IX. De labore veterum circa Metalla
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
Below is the raw OCR text
from the above scanned image.
Do you see an error? Proofread the page now!
Här nedan syns maskintolkade texten från faksimilbilden ovan.
Ser du något fel? Korrekturläs sidan nu!
This page has been proofread at least once.
(diff)
(history)
Denna sida har korrekturlästs minst en gång.
(skillnad)
(historik)
| varias formas, centum CC. vel DC. aut M. libras, & amplius continentes, etiam | |
navaiia pondera, vel stateras numero grossiore.
Adhuc de eisdem Metallis.CAP. VIII. | |
| FERREæ vero mineræ non nisi adminiculo aquatilium | |
| rotarum flabella moventium, vt transeant in dissecabilem | Sorte non contenti. |
| massam, ligonibus frustratrim, seu crustatim dividuntur, | |
| ea semper servata proportione, vt instar mediæ, manus clausæ | Luminibus descenditur. |
| crusta ferrea, vel quadruplo majora, ad plura centena | |
| millia quotanis fabricentur: quæ crusta ferrea pondere quingentarum | Aquæ. |
| librarum, vel amplius, oblongis vasis instar barilium | |
| Romanorum imposita, ad exteras nationes, vel internas | |
| provincias maximo cum lucro exportantur. Chalybis | Vitia antiqua. |
| etiam electissimi tanta copia illic est, vt & indigenis, | |
| & alienigenis ad omnem ædilium instrumentorum, & quorumcunque armorum, | Aurum periculose eruitur, et periculosius possidetur. |
| thoracium, galearum, ac gladiorum, & hastarum sufficiat indeficientem vsum. | |
| Sed eo purior in grano, fortior in opere, & tractabilior in ferri mixtura redditur, | |
| quoex ardentiori fornace extractus chalybs tractim, non subito suffocetur in aqua: | Avaritiæ periculum. |
| quia si totus immittitur, ita ruptibilis, seu frangibilis redditur, vt nullam vim in sui | |
| flexura sufferre possit. Apud Montanos Septentrionis crustata figura sit instar geminorum | |
| digitorum, numerorumque distinctione, videlicet centenario, millenario &c. | Rotæ aquatiles. |
quasi foro levissimo venundatur.
De labore veterum circa Metalla.CAP. IX. | |
| SATIS notum relinquitur vetusti temporis quæstum, & | |
| pe stem inexplebilem in inquisitione, & vsum, vel abusu metallorum | |
| successivis seculis extitisse, atque ad hæc sitibunda | |
| tempora penetrasse, vt nulli, vel raro forte sua, etiam | Ferrum. |
| felices & fortunati, sint contenti. Consyderandum igitur | |
| est, quam plurimos in antiquum metallum olim destitutum | |
| dimissos fuisse, vt explorarent an aliquid futuris | |
| vetus avaritia reliquisset. Illos itaque descendisse cum multo | Vas ferri continet 500. libras. |
| lumine, deinde longa via fatigatos, ingentia flumina, | |
| & volubises aquarum conceptus vaslos, non quidem compressos terra superveniente, | Chalybs. |
| sed liberæ laxitatis vidisse: argumento inde suscepto, seculum hoc nostrum non | Chalybis vtilitas. |
| novis vitiis, sed iam antiquitus traditis laborare. Illi majores nostri, quos celebramus, | |
| laudibus, quibus dissimiles nos esse querimur, spe ducti montes profundos cæciderunt, | |
| & supra lucrum sub ruina steterunt, vt mirandum esset, quæ necessitas hominera | Modus indurandi chalybis. |
| ad sydera erectum incurvaret, & in fundum telluris intimæ mergeret, vt erueret | |
| aurum non minori periculo quærendum, quam possidendum. Propter hoc cuniculos | |
| elegit, & circa prædam lutulentam, inertemque reptavit, oblitus naturæ melioris, | |
| a qua se convertit. Nulli ergo mortuo terra tam gravis est, quam istis, supra | Chalybs numero venditur. |
| quos vrgens avaritia terrarum pondus injecit: quibus abstulit cœlum, dum eos in | |
| imo, vbi malum illud latitat, infodit. Vt cunque tamen res hæc se habeat, metallorum | |
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
