Full resolution (JPEG) - On this page / på denna sida - Liber Sextus. De Mineris & Metallis - Cap. IIII. De distinctione Mineralum venarum - Cap. V. De rotis, instrumentis, & periculis laboratorum
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
Below is the raw OCR text
from the above scanned image.
Do you see an error? Proofread the page now!
Här nedan syns maskintolkade texten från faksimilbilden ovan.
Ser du något fel? Korrekturläs sidan nu!
This page has been proofread at least once.
(diff)
(history)
Denna sida har korrekturlästs minst en gång.
(skillnad)
(historik)
| vt vbi erant putei, seum minereræ ferrariæ, æreæ, argentariæ sexcentæ, vix trecentæ hodierno | |
| die ad publicam vtilitatem relictæ videantur: quorum nomina supervacaneum | |
| est hic enumerare, dum incolæ earum memoria insigniter contristantur, eo processisse | |
| fata, quod adversus numina violenta nil audeant attentare, quemadmodum | |
| Salassii populi. | Strabo meminit lib. IIII. de populis Salassiis, Helvetiis conterminis: qui aurifodinas |
| Concordia. | vberiores, quam nunc, habuerunt: quas etiam olim cum potentia, ac concordia |
| valerent, tute possidebant, & ingrediendi dominium obtinebant, donec | |
| Discordia. | domestica discordia fracti, avarissimis Romano rum præfectis aurum, & eo pretiosiorem |
| Libertas pretiosior auro. | libertatem suam traderent moderandam, seque deiicerent in despicabilems |
| inopiam, & servitutem: quod & idem Strabo in fine eiusdem lib. in Lingonibus, | |
| Lingones. | id est Lotharingis, accidisse testatur, ea scilicet tempestate vniversas aurifodinas in |
| Romanorum fore potestate: immo totius orbis aurum, & opulentia, eorum inscrutabili | |
| ingenio, & prudentiæ, facili præcepto, cedit. | |
De rotis, instrumentis, & periculis laboratorum. | |
CAP. V. | |
| QVOD denique superius altissima rota, seu machina tractoria, | |
| humano vel jumentorum gressu circumagi revoluique, | |
| præterea homines funibus infidentes, atque ad ima descendentes, | |
| ac rursum vrnæ seu situlæ, mineris vel aqua plenæ, elevari | |
| videntur, id significat (prout omnibus est compertum) | |
| Modus elevandi mineras. | quod hunc modum metallici laboratores necessario congruentem |
| servant: immo quod & ipsa jumenta, equi videlicet, | |
| Vrsi serviunt. | ac grandes vrsi vicissim, & collateraliter in rotis, ob grauiora |
| elevanda vel deprimenda pondera revoluendis, deputantur, | |
| dum nullis cuniculis, vel scalis egestæ mineræ, ab | |
| Fossores. | antris insernis facilius educi possint. Fossores vero tam graves durosque labores sursum |
| deorsumque perpetuo subeuntes, hominum genus durissimum est, & plerunque | |
| Proscripti. | ob certa maleficia proscriptionis titulo eo collectum, sola Principis securitate ibidem |
| vivens, ne patria in exilium commutata, a postliminio nunquam ad propria revertantur. | |
| Leges montium plurimis articulis distinguuntur. | Leges tamen laboratores illi, & jura montana sequuntur: quibus etsi ad |
| tumultus, seditiones, homicidia, ac mille injurias subito perpetrandas inclinati | |
| sint: tamen severissima constitutione, ne cuipiam malum inserant, constringuntur. | |
| In reliquis nullum expavescunt subire periculum, vel ruinam: quæ inter saxorum | |
| Imperterriti laboratores. | cadentia fragmenta, sive in trabibus inter latera montium obfirmandis, sive in lethifera |
| minerarum exhalatione aut fœtore, sive inclusi aëris gravitate, contingere possunt. | |
| Ideoque sæpissime subduntur horribilibus fatis. Dum enim celerius, quam | |
| circumspectius impetuose laborant, sustentaculaulis ruptis, saxisque cadentibus, vel | |
| mox quassantur, vel diebus aliquot (vt prædictum est ) cum horribili clamore same | |
| Suffocantur. | cruciandi suffocantur: quibus, vt vivi extrahantur, nullo concesso remedio, vno |
| Signaculum oppressorum. | sepulturæ signaculo quomodo, quotque, scilicet XXX, LX. vel C. aut plures |
| perierant in momento, ostenduntur. Manet nihilominus in aliis fossoribus | |
| Vigor indomitus. | indomitus vigor, vt vel his, vel similibus spectaculis |
| horrendis minime terreantur. Levi etiam tactu | |
| malleorum accedente, immenso pondere | |
| maximi montes collabuntur, | |
| De arte | |
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
